W profesjonalnej obróbce materiałów drewnopochodnych nadchodzi moment, w którym standardowe narzędzia przestają wystarczać. Kiedy frez z węglika spiekanego (HM) tępi się po rozcięciu kilku arkuszy twardej płyty laminowanej lub MDF, przestoje w pracy zaczynają generować koszty przewyższające wartość samego narzędzia. Wtedy wzrok profesjonalistów kieruje się w stronę technologii PCD.
Włoska marka Freud, będąca światowym liderem w produkcji narzędzi skrawających, oferuje szeroką gamę frezów diamentowych. Ale czy diament zawsze jest najlepszym wyborem? Czy sprawdzi się w każdym warsztacie?
W tym artykule wyjaśnimy, czym charakteryzują się frezy diamentowe Freud, do jakich zadań zostały stworzone i wykonamy prosty rachunek ekonomiczny, który pomoże Ci podjąć decyzję o zakupie.
Czym właściwie jest frez diamentowy (PCD)?
Potoczna nazwa "frez diamentowy" może być myląca. Nie mamy tu do czynienia z naturalnym diamentem jubilerskim, lecz z diamentem polikrystalicznym (PCD – Polycrystalline Diamond). Jest to materiał syntetyczny, powstający w procesie spiekania cząsteczek diamentu z metalicznym spoiwem w ekstremalnie wysokich temperaturach i pod ogromnym ciśnieniem.
Płytki PCD są następnie wlutowywane w stalowy korpus frezu. Dlaczego to rozwiązanie jest tak rewolucyjne?
- Twardość: PCD jest najtwardszym znanym materiałem stosowanym w narzędziach skrawających. Jest wielokrotnie twardszy od najlepszego węglika spiekanego (HM).
- Przewodnictwo cieplne: Diament doskonale odprowadza ciepło, co zapobiega przegrzewaniu się krawędzi tnącej – to kluczowe przy pracy z materiałami zawierającymi dużo kleju.
- Odporność na ścieranie: To najważniejsza cecha. Frez PCD potrafi pracować od 50 do nawet 100 razy dłużej niż jego odpowiednik z węglika, zanim będzie wymagał ostrzenia.
Do jakich materiałów służą frezy diamentowe Freud?
To kluczowy punkt, w którym wielu początkujących użytkowników popełnia błąd. Frezy diamentowe nie są narzędziami uniwersalnymi do wszystkiego. Ich struktura jest niezwykle twarda, ale jednocześnie bardziej krucha niż węglik.
Frezy PCD Freud są stworzone do materiałów jednorodnych, twardych i abrazyjnych (ściernych):
- Płyty wiórowe (surowe i laminowane): Zawarty w nich klej i zanieczyszczenia mineralne błyskawicznie tępią zwykłe frezy. Diament radzi sobie z nimi bez problemu.
- MDF i HDF: Materiały o dużej gęstości, które generują wysoką temperaturę podczas frezowania.
- HPL i laminaty: Bardzo twarde powłoki, które wymagają idealnie ostrej krawędzi, by uniknąć wyszczerbień.
- Sklejka: (Pod warunkiem zastosowania odpowiednich parametrów posuwu).
Uwaga! Frezy diamentowe zazwyczaj nie są zalecane do drewna litego z sękami. Uderzenie w twardy sęk (lub co gorsza – w gwóźdź lub zszywkę) może spowodować wykruszenie drogiej płytki diamentowej. Do naturalnego drewna bezpieczniejszym wyborem pozostaje węglik spiekany (HM).
Dlaczego warto postawić na markę Freud?
Rynek narzędzi PCD jest szeroki, ale Freud wyróżnia się na tle konkurencji kilkoma technologicznymi aspektami, które przekładają się na jakość pracy:
- Precyzja wykonania korpusu: Przy wysokich obrotach (często 18 000 – 24 000 obr./min na maszynach CNC) każde mikrobicie niszczy wrzeciono i pogarsza jakość cięcia. Freud stosuje rygorystyczne normy wyważania swoich narzędzi.
- Geometria ostrza: Freud projektuje frezy z odpowiednimi kątami osiowymi (negatyw/pozytyw). Dzięki temu siły skrawania dociskają laminat do środka płyty, co eliminuje wyszczerbienia zarówno na górnej, jak i dolnej krawędzi materiału.
- Możliwość ostrzenia: Płytki diamentowe w frezach Freud mają odpowiednią grubość, co pozwala na ich kilkukrotne ostrzenie (zazwyczaj 2-3 razy) w wyspecjalizowanych serwisach.
Kiedy warto zainwestować w frez diamentowy? Rachunek zysków
Frez diamentowy jest droższy od frezu węglikowego. Kiedy więc taki wydatek ma sens?
Scenariusz 1: Hobbysta / Mały warsztat: Jeśli frezujesz okazjonalnie, wykonujesz jeden projekt na miesiąc i pracujesz głównie w litym drewnie sosnowym – zostań przy frezach HM. Inwestycja w diament może się nie zwrócić przez lata, a ryzyko uszkodzenia przy pracy ręcznej (frezarką górnowrzecionową) jest spore.
Scenariusz 2: Zakład Stolarski / Produkcja Mebli: Jeśli tniesz płyty meblowe codziennie, a Twoja maszyna CNC pracuje przez kilka godzin dziennie – frez PCD to konieczność, nie luksus.
- Oszczędność czasu: Nie musisz zatrzymywać maszyny co 2 godziny, by wymienić stępiony frez.
- Powtarzalność: Frez diamentowy trzyma wymiar (średnicę) przez bardzo długi czas. Frez węglikowy szybko traci średnicę w wyniku ścierania, co przy pasowaniu elementów meblowych ma znaczenie.
- Jakość krawędzi: Idealna krawędź laminatu oznacza brak konieczności dodatkowego szlifowania lub poprawek przed okleinowaniem.
Wniosek: Jeśli zużywasz więcej niż 2-3 frezy węglikowe miesięcznie przy obróbce płyt, przejście na Freud PCD zwróci się błyskawicznie.
Rodzaje frezów diamentowych Freud
Rozróżniamy różne typy narzędzi diamentowych Freud, dopasowane do konkretnych maszyn:
- Frezy trzpieniowe proste: Najpopularniejsze frezy do rozkroju i formatowania płyt. Oznaczenie Z=1+1 sugeruje, że spirale diamentowe są ułożone tak, by ciąć jednocześnie z góry i z dołu (kompresja), co zapewnia czystą krawędź po obu stronach płyty.
- Frezy do nestingu: Specjalistyczne frezy o dużej wydajności usuwania wiórów, przeznaczone do szybkiego wycinania elementów z całych arkuszy płyt na stołach podciśnieniowych.
- Frezy profilowe: Do zaokrąglania lub fazowania krawędzi w materiałach twardych i ściernych.
Jak dbać o frezy diamentowe?
Mimo że diament jest twardy, wymaga odpowiedniego traktowania:
- Czystość: Regularnie usuwaj nagar i żywicę z korpusu i ostrzy. Przypalony brud zwiększa tarce i temperaturę. Używaj do tego dedykowanych płynów (również marki Freud).
- Przechowywanie: Nigdy nie wrzucaj frezów diamentowych luzem do skrzynki z innymi narzędziami. Kontakt z innym metalem może wykruszyć ostrze.
- Parametry pracy: Przestrzegaj zalecanych obrotów i, co ważniejsze, posuwu. Zbyt wolny posuw przy szybkich obrotach powoduje "palenie" materiału i szybsze zużycie nawet diamentu.
Podsumowanie
Frezy diamentowe Freud to wejście na wyższy poziom stolarstwa. To narzędzia dla tych, którzy cenią swój czas, oczekują perfekcyjnego wykończenia krawędzi i pracują z wymagającymi materiałami takimi jak MDF czy płyta wiórowa. Choć koszt zakupu jest wyższy, ich niesamowita żywotność sprawia, że w rozliczeniu końcowym są one najtańszym rozwiązaniem w profesjonalnej produkcji.
